‘Niet een opgelegde vorm, maar steeds opnieuw feedback op mijn eigen vaardigheden, of op dat wat nog mag groeien’

Als leerkracht in het basisonderwijs begeleidt Jacqueline van den Heuvel al meer dan twintig jaar de allerjongsten op de eerste treden van ons onderwijssysteem. Vanuit een verlangen deze volwassenen van de toekomst nog beter te bedienen, fungeert ze ook als ib’er, onderwijsvernieuwer, en sinds een jaar als zelfstandig trainer en coach voor andere docenten.

Begin 2020 nam Jacqueline deel aan onze zesdaagse trainersopleiding.* Vier maanden later vroegen we haar iets van haar ervaringen te delen met anderen. Aan de hand van onderstaande dikgedrukte vragen, beschrijft ze in eigen woorden wat zes dagen Vrije Oogst vanuit haar model van de wereld heeft betekend.

Wat was de aanleiding voor de training en ben je er iets mee opgeschoten?

‘Werkzaam als coach en leerkracht in het onderwijs was ik op zoek naar meer sprekersvaardigheden. Hoe kom ik helder over?

Ook was ik me als ‘specialist kleuters’ bewust dat ik vaak in onderwijstaal praat. Wat specifiek belangrijk is voor een kleuterklas snapte ik als kleuterjuf wel, maar voor degene die mij als trainer inhuurt minder. Hoe leer ik iemand ‘to the point’ vertellen waarom het interessant is bij mij een training te volgen, of mij in te huren voor coaching?

De naam ‘Vrije Oogst’ is mooi gekozen want ik heb het ook echt zo ervaren. Voor mij aan den lijve ondervonden en bij anderen gezien, dat wat we leren uit eenzelfde training voor heel persoonlijke opbrengsten en groei zorgt. Geweldig mooi. Onbewust heb ik zoveel geleerd, waar ik nu heel bewust gebruik van kan maken. Bijvoorbeeld:

• Ik heb geleerd dat de kennis die ik heb veel waarde heeft.
• Ik mocht ervaren dat de feedback op mijn eerste indruk heel positief was.
• Ik weet nu welke zinnen ik kan gebruiken om verschillende doelgroepen aan te spreken.
• Ik heb geleerd controle te krijgen over mijn emoties bij ergernis of kritiek
• Ik heb gemerkt hoe een duo dat heel verschillend is een geweldige training kan neerzetten.
• Ik weet nu, dat alles wat er in mijn hoofd en mijn ervaring zit, genoeg is om mee te spreken.
• Ik heb een stappenplan gekregen dat altijd succesvol is voor een goede presentatie.’

Terug naar de training vier maanden geleden, wat herinner je je dan vooral?

‘Het werken met wat er al is. Niet een opgelegde vorm, van hoe het moet, maar steeds opnieuw specifieke feedback krijgen op mijn eigen vaardigheden, of op dat wat nog mag groeien. Er gewoon gaan staan met alles dat je bent. Zelf direct aan kunnen geven wat je zelf als persoon nog graag wilt leren en dat ook direct toe kunnen passen, heeft mij veel gebracht.

‘dit heb ik tijdens een training nooit eerder zo ervaren’

Maar ook het doen van de training met anderen waarmee je de hele dag samen bent was zeer effectief en leuk. Met de groep werden veel grappen gemaakt in de vrije momenten. Dat maakte dat ik theorie gelijk integreerde en dus niet meer vergeet. Het leerproces gaat gewoon door. Dat vond ik heel waardevol en dit heb ik tijdens een training nooit eerder zo ervaren.

En de geweldige locatie! De plek heeft heel veel waarde toegevoegd. Zeer verrassend en verdiepend in het hele proces. Ook de opzet als retreat, de vakantiesfeer, was heel bijzonder. Het zorgde ervoor dat ik direct persoonlijkheid en toegankelijkheid voelde, en veel mogelijkheid om op mezelf te zijn. Zowel buiten als
binnen een retreat voor lichaam en geest.’

Trainingslocatie Vrije Oogst, waar natuurbeleving onbewust bijdraagt aan ontspannen leerervaringen.

Welke concrete dingen gebruik je of merk je nog dagelijks?

‘De tekst ‘De kaart is niet het gebied’, die steeds te lezen was op de deuren van de geweldige toiletruimte. De betekenis erbij: mijn kaart van de werkelijkheid is niet de werkelijkheid van de ander. De tools die ik gekregen heb tijdens de opleiding, hoe daarmee om te gaan in mijn werk maar ook prive leven, heeft me heel veel rust en begrip opgeleverd.

‘Ik kan mensen nu veel beter meenemen in een verhaal.’

Ik ben vaardiger geworden om helder over te brengen wat ik bedoel. Ik kan mensen nu veel beter meenemen in een verhaal. Ik voel me veel minder onzeker als iemand het niet met me eens is. Nu denk ik; je hebt een ander beeld, eens kijken of we samen naar de andere kant kunnen kijken en daarin samen willen werken. Een nee is nu ook prima. De training heeft me over all heel veel vaardigheden voor veerkracht gegeven.’

Wat vond je bijzonder aan de training?

‘De veelzijdigheid in het aanbod. Het was verrassend te merken hoe de theorie inbedding kreeg door een beleving in hoofd, hart en ziel.

Zo verschillende, vaardige trainers met veel levenservaring die gewerkt hebben met de grootheden onder de nlp en daaruit precies dat gekozen hebben om mee te werken. Hoe de nlp technieken daarmee bij onze
trainingsgroep ook de inbedding kregen, precies op dat punt waar het voor iedereen nodig was, vond ik heel erg knap! Ik zag de verandering gewoon gebeuren in de loop van de dagen. Er vond echt een transformatie plaats.

Juist door op al die lagen te werken denk ik dat het zo effectief was. Er gebeurde veel onverwacht waardoor je steeds vanuit je puurheid ergens in werd meegenomen. Leerzamer kan volgens mij niet.’

Hoe heb je twee zo verschillende trainers ervaren?

‘Ik werd erdoor verrast. En dacht echt in het eerste kwartier: hoe kan het dat die twee elkaar uitgekozen hebben om samen te werken? Leuke les, want door deze combi presenteren ze gelijk alles waar het om draaide in de cursus. Ik kon het bijna niet geloven dat de vrouwelijke cursusleidster er alleen al zo anders uitzag dan de mannelijke. Helemaal puur en eigen. Zo grappig vond ik het ook. De een wat meer fladderig en kletserig, met gigantische vaardigheden, kennis en ervaring die in eerste instantie niet zichtbaar waren. En een rustige, gedegen, theoretisch goed onderbouwde trainer, een deel van de controle loslatend
en daarin de ander de vrijheid geven. Voelbaar ruimte geven aan elkaars vaardigheden om dat deel aan te laten vullen in kwaliteit die ze zelf minder bezitten.’

Trainers Paul Flier en Angélique de Graaff

‘Angélique en Paul waren zeer flexibel tijdens het programma. Dat wat iemand aangaf deden ze direct iets mee. Heel prettig! Ook daarin merkte ik dat ze zeer kundig zijn in hun vak. Dat vond ik zelf ook heel leuk om te zien. Heb er echt van genoten dat ze zo goed observeerden wat er in de groep speelde en daar ook direct een toepassing op deden met een oefening of theorie.

‘Ik dacht vaak; waarom zo weinig kritische opmerkingen?’

Ik dacht de eerste twee dagen vaak; waarom geven ze zo weinig kritische opmerkingen? Waarom zeggen ze niet dit of dat? Ik vind het uitzonderlijk knap dat alles gezegd werd, maar precies op het moment dat het voor de deelnemer ook echt binnenkwam, of dat hij of zij eraan toe was het te horen. Veel positieve feedback zorgt er voor dat mensen sneller openden, dat zag ik ook gebeuren. Al hou ik zelf soms wel van pittige kritiek, juist van mensen die zoveel kennis en ervaring hebben. Toen ik daarom vroeg, kreeg ik het ook.

Het was voor mij heel leerzaam: Ja, als ik verder wil komen en meer bereiken, dan is de samenwerking met een ‘opposite’ echt waardevol! Nee, mijn eigen fladderigheid hoeft helemaal niet af te doen aan mijn vaardigheden en kunde: die zijn voelbaar en tastbaar direct op het moment dat ik ze inzet in de training.’

Voor de tekst en de grote foto zijn wij dank verschuldigd aan de ‘gelukkige leerkracht’ Jacqueline van den Heuvel